Қоғамдық көліктің қатысуымен болған апат кезінде жолаушылар мен жол қозғалысының басқа қатысушылары зардап шегуі мүмкін. Мыұндай оқиғалардың себептері мен халықты қорғау тәсілдері туралы NUR.KZ материалынан оқыңыз.

Бұған дейін Алматыда қоғамдық көліктің қатысуымен кезекті жол-көлік оқиғасы (ЖКО) болған – жүргізушісі жоқ автобус бірден бірнеше автокөлікті соққан. «Халық» сақтандыру компаниясы Басқарма төрағасының орынбасары Сергей Гаврилов атап өткендей, мұндай жағдайлар қоғамдық көлік саласындағы белгілі бір нюанстарға байланысты: жүргізушілердің артық уақыт жұмыс істеуі, техникалық жағдайды жеткіліксіз бақылау және т.б. Азаматтар мен олардың мүлкін қорғау мәселесі ең маңызды позициялардың бірін алуы керек. Қоғамдық көліктен зардап шеккен автокөлік иелеріне келтірілген залалды кім өтейді «Тасымалдаушы компаниялардың жауапкершілігі міндетті сақтандырудың екі түрі - көлік құралдары иелерінің азаматтық – құқықтық жауапкершілігін сақтандыру, сондай-ақ тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру бойынша сақтандырылғанына бірден сендіре аламын.

Сақтандыру қорғанысы ресімделген сақтандыру компаниясы барлық жәбірленушілерге ЖКО-дан кейін мүлікке, өмірге және денсаулыққа келтірілген зиян үшін төлемдерді міндетті түрде жүзеге асырады», - деп атап өтті сарапшы.

Бұл жол қозғалысына қатысушылар да, қоғамдық көлік жолаушылары да қорғалғанын білдіреді. Мысалы, 2023 жылға жолаушылардың автобустар, троллейбустар және т. б. мүгедектік алғаны үшін мынадай сақтандыру төлемдері көзделген:

• I топ - 17 250 000 теңге немесе 5 000 АЕК (1 АЕК 2023 жылға 3 450 теңгеге тең);
• II топ – төлем 12 075 000 теңге немесе 3 500 АЕК;
• III топ – 8 625 000 теңге немесе 2 500 АЕК мөлшерінде өтемақы көзделген.

«Қоғамдық көлікте жарақат алған кезде сақтандыру төлемдерін алу үшін зардап шеккен жолаушылар сақтандыру компаниясына өтініш жазып, амбулаториялық және стационарлық емдеуге нақты шығындарды растайтын жеке куәлік пен құжаттарды ұсынуы керек», – дейді сарапшы. Бұл ретте, Сергей Гаврилов хабарлағандай, соңғы ЖКО-да бақыланбайтын автобустан зардап шеккен барлық жүргізушілерге сақтандыру төлемдері де жүзеге асырылатын болады. Бұл залалды автобустың өзі сақтандырылған сақтандыру компаниясы жабады. Қазақстандықтар үшін мұндай тәуекелдерді қалай азайтуға болады, «Халық» сақтандыру компаниясы Басқарма төрағасы орынбасарының пікірінше, қоғамдық көліктің қатысуымен болған барлық ЖКО олардың жүргізушілерінің кінәсінен болмайды. Кейде жол қозғалысының басқа қатысушылары (автокөлік жүргізушілері, мопедистер, велосипедшілер және жаяу жүргіншілер) төтенше жағдайдың арандатушылары бола алады. Ал мұндай тәуекелдерді азайту үшін барлық қазақстандықтар ең қарапайым ережелерді барынша сақтауы қажет - қашықтықты сақтау, қауіпсіз бұрылу, жылдамдық режимін сақтау және бір-бірін құрметтеу.

«Шынында да, басқа елдерде қоғамдық көлікпен болған ЖКО саны айтарлықтай төмен. Ал тікелей қоғамдық көлік жүргізушілеріне келетін болсақ, мұнда автопарк басшылығының сауатты тәсілі маңызды:

• маршруттағы жүргізушілердің уақытын, олардың демалысы мен тамақтануын үнемі есепке алу және бақылау жүргізілуі тиіс;
• әрбір соңғы аялдамада жүргізушінің жағдайын тексеретін тасымалдаушы компанияның құзыретті қызметкерлері болуы тиіс;
• жол қозғалысы ережелерін бұзғаны айыппұлдар немесе оларды мінсіз сақтағаны үшін көтермелеулер жүйесі енгізілуі тиіс.

Бір сөзбен айтқанда, жүргізушілер өздерін қауіпсіз сезінуі керек. Содан кейін жолдардағы жағдай елдегі ЖКО-ның төмендеуіне қарай түбегейлі өзгеруі мүмкін», - деп атап өтті Сергей Гаврилов. Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін сарапшылар Қазақстандағы МАҚЖ шеңберінде сақтандыру төлемдері мөлшерінің жеткіліксіздігі туралы айтқан болатын.

nur.kz